IGR Maharashtra | मित्रांनो एक मोठी संधी!
1. IGR भरती १०वी उत्तीर्णांसाठी
- नमस्कार मित्रांनो,
- महाराष्ट्र शासनाच्या नोंदणी व मुद्रांक (IGR) विभागामध्ये भरती निघाली आहे.
- या भरतीसाठी केवळ १०वी उत्तीर्ण उमेदवार पात्र आहेत.
- ज्यांनी फॉर्म भरला आहे, त्यांना वाटत असेल की आता तर काम झालं!
- पण खरी तयारी आता सुरू होते!
Maharashtra IGR Bharti 2025 | मुद्रांक विभाग भरती
Maharashtra IGR Bharti 2025 | मुद्रांक विभाग भरती
1.1 ही पोस्ट का विशेष
आहे?
- केवळ १०वी उत्तीर्ण असलेल्यांसाठी सुद्धा सरकारी नोकरीची संधी!
- भरती प्रक्रियेमध्ये स्पर्धा कमी आणि संधी जास्त!
- स्थिर व सुरक्षित नोकरी मिळवण्याची सुवर्णसंधी!
कसला अभ्यास
करावा?
या पदासाठी
अभ्यास पुढीलप्रमाणे विभागलेला आहे:
2.सामान्य ज्ञान (General Knowledge)
2.1. इतिहास (History)
- प्राचीन भारत – महत्त्वाच्या घटनांचा आढावा, राजवंश आणि संस्कृती.
- मध्यकालीन भारत – मुघल साम्राज्य, मराठा
साम्राज्य, इ.स.१६५०-१८०० पर्यंतच्या घटनांचा
अभ्यास.
- आधुनिक भारत – ब्रिटिश कालावधीतील महत्त्वाची घडामोडी, स्वातंत्र्य संग्राम, भारतीय राजकारणातील बदल.
2.2. भूगोल (Geography)
- भौतिक भूगोल – पृथ्वीचे आकार, हवामान,
पर्यावरण, जलवायू.
- राजकीय भूगोल – राज्यांच्या सीमा, महत्त्वाची
नद्या, पर्वत, शहरे, आणि देशांचे राजधानी.
- संसाधन आणि ऊर्जा – नैसर्गिक संसाधन, ऊर्जा
स्त्रोत, पर्यावरणीय समस्यांची माहिती.
2.3. राजकारण (Political Science)
- भारतीय संविधान – भारतीय राज्यघटना, अनुच्छेद,
अधिकार, विधायिका, कार्यकारी आणि न्यायपालिका.
- राजकीय संस्थांसंबंधी ज्ञान – राष्ट्रपती, प्रधानमंत्री, राज्यपाल, विधानसभा, लोकसभा इत्यादी.
- आंतरराष्ट्रीय संबंध – भारताच्या परराष्ट्र धोरणाचे महत्त्व, आंतरराष्ट्रीय संघटनांचा कार्य.
2.4. सामान्य विज्ञान (General
Science)
- भौतिकशास्त्र – ऊर्जा, गती, बल, आणि बलांचे प्रकार.
- रसायनशास्त्र – अणु, रासायनिक संयोग, पर्यावरणीय रसायन.
- जीवशास्त्र – मानव शरीर रचनाविज्ञान, वनस्पती आणि प्राणी.
- प्रदूषण आणि पर्यावरण – प्रदूषणाचे प्रकार, जागतिक
उष्मायन.
2.5. अर्थशास्त्र (Economics)
- भारताची अर्थव्यवस्था – विकास दर, सरकारी धोरणे, जीडीपी, इन्फ्लेशन.
- वित्तीय व्यवस्थापन – बँका, फंड व्यवस्थापन, कर आणि करदात्यांचा अभ्यास.
- वैश्विक अर्थव्यवस्था – जागतिक व्यापार, क्रूड ऑईल,
महागाई दर.
2.6. सामाजिक आणि सांस्कृतिक परंपरा (Social
and Cultural Affairs)
- भारताची सांस्कृतिक वारसा – कला, साहित्य, संगीत, नृत्य, सण.
- समाजशास्त्र – भारतीय समाज, जातिव्यवस्था, सामाजिक बदल.
2.7. वर्तमान घडामोडी (Current
Affairs)
- राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय राजकारण – महत्वाच्या निवडणुका, सरकारचे निर्णय, धोरणे.
- अर्थव्यवस्था आणि वित्तीय क्षेत्रातील बदल – विकास व समृद्धीच्या दिशा.
- तंत्रज्ञान, विज्ञान आणि पर्यावरण – नवीन शोध, उपग्रह प्रक्षेपण, आंतरराष्ट्रीय वैज्ञानिक प्रगती.
2.8. खगोलशास्त्र आणि अंतराळ विज्ञान (Astronomy
and Space Science)
- अंतराळयान, उपग्रह प्रक्षेपण, गॅलक्सी,
ग्रहांचे अभ्यास.
Maharashtra IGR Bharti 2025 | मुद्रांक विभाग भरती
3.चालू घडामोडी (महाराष्ट्र व भारत)
3.1.राज्यस्तरीय (महाराष्ट्र)
- महाराष्ट्र सरकारच्या योजना (उदा. लाडकी बहीण योजना, मुख्यमंत्री प्रशिक्षणार्थी, PM किसान सम्मान निधी, पंचवार्षिक योजना, महाराष्ट्र शासनाच्या सर्व योजना.)
- महत्वाचे राज्य सरकार निर्णय व कायदे (उदा. तुकडे बंदी कायद्यात सुधारणा, अॅग्रिस्टॅक योजना राबवणे, जलसंपदा प्रकल्पांना मान्यता.)
- राज्य पातळीवरील महत्त्वाचे उद्घाटन/उदयोन्मुख प्रकल्प ( उदा. पुणे नदीसंगम प्रकल्प – 2025 मध्ये उद्घाटन, नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, मुंबई-नागपूर एक्सप्रेसवे – अंतिम टप्प्याचे उद्घाटन, नाव: हिंदुहृदयसम्राट बाळासाहेब ठाकरे महाराष्ट्र समृद्धी महामार्ग लांबी: 701 किमी.
- राजकीय बदल, मंत्रिमंडळ फेरबदल (उदा. · मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस – गृह, ऊर्जा, कायदा, सामान्य प्रशासन, माहिती व जनसंपर्क · उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे – नगरविकास, महसूल · उपमुख्यमंत्री अजित पवार – वित्त, नियोजन, राज्य मद्यविक्री · शिवसेनेचे मंत्री – उदय सामंत (उद्योग), गुलाबराव पाटील (जलसंपदा), दादा भुसे (शाळाशिक्षण), संजय राठोड (वनविभाग) · राष्ट्रवादी काँग्रेसचे मंत्री – मनिकराव कोकाटे (कृषी), हसन मुश्रीफ (वैद्यकीय शिक्षण), धनंजय मुंडे (अन्न व नागरी पुरवठा) · भा.ज.प.चे मंत्री – चंद्रकांत पाटील (उच्च व तंत्रशिक्षण), आशिष शेलार (आयटी व सांस्कृतिक कार्य), राधाकृष्ण विखे पाटील (जलसंपदा), अशोक उइके (आदिवासी विकास)
- राज्यातील परीक्षांसाठी लागू बदल व सुधारणा
3.2.राष्ट्रीय (भारतीय स्तरावर)
- भारत सरकारच्या नवीन योजना व धोरणे
- केंद्र सरकारचे अर्थसंकल्प व
अर्थविषयक निर्णय
- राष्ट्रीय दिवस, पुरस्कार व गौरव
- नवीन कायदे, विधेयके व सुधारणा
- आंतरराष्ट्रीय संबंध (भारत इतर
देशांबरोबर)
- भारतातील नवीन प्रकल्प, सौर ऊर्जा, रस्ता/रेल्वे योजना
4.बुद्धिमत्ता चाचणी (Reasoning)
4.1. अंकगणितीय तर्क (Arithmetic Reasoning)
- यामध्ये साधे अंकगणित, संख्या, प्रमाण आणि गुणोत्तर यांसारख्या
गणितीय तर्कांचा समावेश होतो.
- उदाहरण: जर एका रेल्वेने एका ठराविक वेगाने ८० किलोमीटर प्रति तास
वेगाने ४ तास प्रवास केला, तर ती किती किलोमीटर अंतर पार
करेल?
4.2. सरणी तर्क (Series Reasoning)
- यामध्ये क्रमांकांची श्रेणी (Number
Series) किंवा अक्षरांची श्रेणी दिली जाते,
आणि उमेदवाराला ती श्रेणी ओळखून त्यातील
पुढील क्रम संख्या किंवा अक्षर सांगायचे असते.
- उदाहरण: २, ४, ८, १६, ? पुढील संख्या काय आहे?
4.3. लॉजिकल रीझनिंग (Logical
Reasoning)
- यामध्ये विविध प्रकारच्या विचार
प्रक्रियांमध्ये तर्क व व्यावहारिक गणनांचा वापर करून समस्यांचे निराकरण करणे
आवश्यक असते.
- उदाहरण: सर्व मनुष्य प्राणी आहेत. सर्व प्राणी श्वसन करतात. त्यामुळे
मनुष्य श्वसन करतो, हे योग्य का आहे?
4.4. दृष्य वचनात्मक तर्क (Verbal
Reasoning)
- यामध्ये शब्दांचे, वाक्यांचे, आणि त्यांचे अर्थ समजून घेतले
जातात. विचारलेल्या प्रश्नाचा सुसंगत व अचूक उत्तर शोधणे.
- उदाहरण: "काळा" व "पांढरा" यांची तुलना "उजवा"
व "डावा" यासोबत केली जात असलेल्या प्रश्नात योग्य जोडी ओळखा.
4.5. शाब्दिक संबंध (Verbal Analogy)
- या प्रकारात दोन शब्दांच्या
आपसातील संबंधिततेवर आधारित प्रश्न विचारले जातात, आणि संबंधित शब्दांचा शोध घ्यावा लागतो.
- उदाहरण: पुस्तक : वाचन :: संगीत : ? (उत्तर: ऐकणे)
4.6. चित्रात्मक तर्क (Non-verbal
Reasoning)
- या प्रकारात चित्रे, चित्रमय श्रेण्या, विविध आकार,
रंग आणि त्यांचे संबंध विचारले जातात.
- उदाहरण: एक चित्र दिले जाते आणि त्याचसारखे दुसरे चित्र शोधा, जो त्याच पैटर्न किंवा आकारातील असेल.
4.7. हिंदी किंवा इंग्रजीतून पर्यायी शब्द (Synonyms
& Antonyms)
- यामध्ये दिलेल्या शब्दाची
समानार्थी (synonym) किंवा विरुद्धार्थी (antonym)
शब्द ओळखण्याची क्षमता तपासली जाते.
- उदाहरण:
- समानार्थी:
"आनंद" -> "हर्ष"
- विरुद्धार्थी:
"द्रुत" -> "मंद"
4.8. साधारण तार्किक समज (General
Logical Understanding)
- साधारण विचारशक्ती वापरून
समस्येचा योग्य आणि तर्कसंगत निराकरण करणे.
- उदाहरण: एखादी व्यक्ती १० तासांमध्ये एक काम पूर्ण करते. ती एक तास कमी
काम करत असेल तर तिला किती वेळ लागेल?
Maharashtra IGR Bharti 2025 | मुद्रांक विभाग भरती
4.5. गणित (Mathematics – 10 वी स्तर)
- संख्या प्रणाली (Number System)
- गुणाकार आणि विभाग (Multiplication
and Division)
- प्रतिशत (Percentage)
- गुणोत्तर आणि प्रमाण (Ratio and
Proportion)
- वर्तुळ (Circle)
- अर्थमेटिक (Arithmetic)
- आधुनिक गणित (Modern
Mathematics)
- सरलीकरण (Simplification)
- गणितीय समीकरण (Algebraic
Equations)
- आयत/समांतरपदांची गणना (Mensuration)
- संयोजन आणि संभाव्यता (Combination
and Probability)
- संख्यात्मक तुलना (Numerical
Comparison)
- तरंग आणि घुमाव (Time and Work)
- गती (Speed, Distance, and Time)
6. मराठी भाषा व व्याकरण
- मराठी व्याकरणाचे प्रकार
- मराठी भाषा इतिहास
- मराठी शब्द प्रकार
- मराठी वाक्य रचना
- मराठी विरुद्धार्थी शब्द
- मराठी समानार्थी शब्द
- मराठी शब्दकोश
- मराठी अलंकार
- मराठी भाषा नियम
- मराठी भाषा व व्याकरण मार्गदर्शक
- मराठी भाषा परीक्षा तयारी
टिप्पण्यांमध्ये अशुद्ध माहिती टाकू नका.